लिंगाणा भाग II

रायगडावरील जगदीश्वराचे मंदिर, नगारखाना (60x Optical zoom)

वातावरण बदललं, फोटो सुरु झाले. कॅमेरा बरोबरच पराठे, खाकरा, चिक्की, गोळ्या असे ऐवज बाहेर आले... सगळेजण आनंदात होते. लिंगाण्याने साथ दिली होती. आम्ही मनसोक्त बागडत होतो. मनात हिशोब झाला, वर यायला ३ तास, मग फोटो-जेवण याला १ तास आणि परत उतरायला ३ तास धरले तरी २ पर्यंत खाली पोचू की... पण प्रसादचा अंदाज ४-५ तरी वाजतील असा होता, त्याचेही बरोबर होते. त्याला सगळ्यांना घेऊन उतरायचे होते, त्यात थोडे घाबरलेले, दमलेले, अति उत्साही सगळ्या प्रकारचे लोक असतीलच की... उतरायला सुरुवात केली. इथे Rappelling करायला सपाट असा कातळच नव्हता. पायाखाली सरणारी माती, दगड-गोटे आणि वर उन. ४० फुटाचा एक भाग उतरलो. आता पुढचा २० फुटाचा तुलनेने सोपा होता. आत्मविश्वास वाढवणारा होता तो. सूचना चालूच होत्या. डावीकडे जा, उजवीकडे नको. पाठीमागे लोड द्या. उजवीकडे दगड दिसत असताना डावीकडे का जायचे हा प्रश्न पडत असला तरी ते करायचे होते. आता १८० फुटाचा भाग होता. एकच वेळी २ लोकांना उतरता यावे ह्यासाठी २ रोप लावल्या होत्या. काही लोकांना बिले द्यायला लागत होता. १८० फूट उतरल्यावर विश्रांती होती. टाक्यातून पाणी भरून घेतले. गुहेत जाऊन गप्पा सुरु झाल्या. अजून बरेच जण उतरायचे होते. आमच्याकडे खूप वेळ होता. परत खाद्य पदार्थ बाहेर आले, एकमेकांच्या आठवणीही बाहेर आल्या. फोटोही झाले. काही सुखी लोकांनी चक्क झोपही काढून घेतली. 

जवळ जवळ दीड तास विश्रांती झाली. २:३० वाजून गेले होते बहुतेक परत rappelling साठी सज्ज झालो. १०० फुटाचा एक भाग झाला, लगेचच ७० फुटाचा एक. तो झाल्यावर मात्र वरून येणाऱ्यांची वाट बघायची होती. विनायक आधी गेला, मग निलेश. मग श्री गेला. आता शेवटचा पॅच होता, पण सगळ्यात मोठा. वरून दगड येत होते, आवाजही येत होता watch out चा. प्रसादने हेल्मेट घातल्या घातल्या साधारण लिंबाएवढा मोठा दगड हेल्मेटवर येऊन आपटला. वाचला! एक दगड माझ्या हाताला लागला, एक पायाला. आम्ही मोठ्या कातळाआड लपून वरून येणाऱ्यांची वाट बघत होतो. दगडांपासून स्वतःला वाचवत होतो. शेवटचा पॅच होता, पण तो ३२५ फूट! म्हटला तर सोपा, म्हटला तर कठीण. वाळलेले गवत, सरकणारी माती, त्यावर न टिकणारे पाय. Rappelling ही सरळ खाली नव्हते. आधी एकदम उजवीकडे जाऊन मग दगडाला वळसा मारून परत उजवीकडे, आणि मग सरळ.. असा विचित्र मार्ग होता. त्यात २ रोप लावलेले होते २ जणांसाठी. ते मधे एकमेकाला क्रॉस होत होते.

हा किल्ला शिवाजींच्या काळात शत्रुसाठी तुरुंग म्हणून वापरत होता म्हणतात. असेलच! कोणाला सोडून दिले तरी तो जाणार कुठून? त्यापेक्षा तुरुंग बरा, किमान टेकायला जागा तरी असते तिथे..

३२५ फुटाचा तो पॅच उतरलो, शेवटचा पॅच.. विनायक, निलेश, श्री असे वाट बघतच बसले होते. मी आणि ब्रम्हा पण त्यांना सामील झालो. सारखं सारखं वर बघायचा मोह आवरत नव्हता. लिंगाणा उतरलो होतो, इथे बसायला जागा होती. कॅमेरा बाहेर आला. संपूर्ण लिंगाणा त्यात सामावून घेतला. सकाळी जे आम्ही चढलो होतो ते आत्ता दिसत होते. वरून आमचे उर्वरित मावळे उतरताना दिसत होते, लिंगाण्याच्या ढेपीवरून खाली उतरणाऱ्या मुंग्या!

विनायक ओरडतच होता, अरे डावीकडे-उजवीकडे, आता अँकर बदलून घे, दोरी पायाखालून घ्या. आम्हीही त्याला सामील झालो, पाठीमागे लोड द्या रे, पाय सरळ ठेव... आता आम्ही उतरलो होतो त्यामुळे सात जन्म rappelling करत असल्याच्या थाटात वरून येणाऱ्यांना सांगत होतो. सूचना देत होतो. एक-एक करून सगळे आले. शेवटी इंद्रा-प्रसाद वगैरे मंडळी पण रोप वगैरे गोळा करून येताना दिसली आणि आम्ही मोर्चा बोराट्याच्या नाळीकडे वळवला. आम्हाला फक्त आपापले समान घेऊन जायचे होते, रोप घेण्यासाठी गावातल्या दोघांना कामगिरी दिलेली होती. 

लिंगाणा, रोप आणि उतरणारे मावळे

ब्रम्हाला आता कंठ फुटला होता, वेगवेगळी गाणी बाहेर पडत होती. आम्ही सपसप पावलं टाकत होतो. दमत होतो पण पाणी पिण्यासाठी थांबत नव्हतो. न जाणो मधेच पाणी प्यायले नी पोटात दुखले म्हणजे... नाळीची खडी चढण आल्यावर लिंगाण्याचा वळून एकदा निरोप घेतला. अँकर टाकून २ पॅच पार करून आलो होतो, आता एक अशी वाट नव्हती. जिथून सोपे वाटेल तिथून नाळ चढून वर जायचे होते, रायलिंग पठारावर! मी आणि श्री झपझप जात होतो. एक पाउल थकु देत नव्हता म्हणून दुसराही. असे करत करत पठार गाठलेच... योगिता आणि पूजा वर होत्याच. टेंटच्या जागेवर पोचलो तेव्हा टेंट गुंडाळले गेले होते, सामान आमची वाट पहात होते. रायलिंग पठाराच्या पलीकडून लिंगाणा काळजीपोटी डोकावून लेकरं सुखरूप पोचल्येत ना याची खात्री करून घेत होता. सूर्य कालसारखाच ह्यावेळी जगदीश्वराला भेटायला उत्सुक होता.

सामान उचलले. पाणी पिऊन ताजे तवाने झालेले मावळे बस उभी असलेल्या ठिकाणी निघाले. ही वाट मात्र लांब वाटत होती, संपतच नव्हती. दिवसभर केलेले प्रताप दोन्ही मांड्यातून जाणवायला लागले होते. अंधार पडायच्या आत बसजवळ पोचलो. सामान ठेवले. दागिने अजूनही अंगावरच मिरवत आणले होते. ते उतरवले आणि फ्रेश झालो. एक-एक करत सगळे परत आले. चेहऱ्यावर समाधानाचे भाव होते. नाचणीची भाकरी, भाजी, लोणचे, पापड, भात वरण असा फक्कड बेत होता, सोबत मिरचीचा ठेचाही! त्यावर ताव मारून बसमधे चक्क झोपलो! रात्र झाली होती पुण्यात परतलो होतो. लिंगाण्याचे स्वप्न पूर्ण करून एक ट्रेकर झोपला, सकाळी IT वाला मजूर म्हणून उठण्यासाठी!